[7] Jak ułatwić mojej becie życie

Wiele osób zgłasza się do bety, zupełnie nie wiedząc, na czym to polega i czego się spodziewać. Chciałam w tym artykule odrobinę rozwiać Wasze wątpliwości, obalić pewne stereotypy oraz pokazać Wam, jakie błędy możecie sami wyeliminować. Będzie krótko, ale mam nadzieję, że rzeczowo. Jeśli będziecie mieli więcej pytań, zapraszam do zostawiania ich w komentarzach!

Wbrew temu, co się powszechnie sądzi, beta nie ma za zadanie napisać całego opowiadania od nowa. Ma wskazać Wam błędy i wyjaśnić, dlaczego robicie coś źle oraz jak można to poprawić. Dlatego osobiście tak bardzo lubię opcję komentarzy i dyskutowania pod nimi – autor powinien trochę pogłówkować nad tym, co chce przekazać, i zastanowić się, jak to napisać, żeby było zrozumiale dla odbiorcy. Nie oczekujcie jednak, że po wysłaniu tekstu do bety otrzymacie go od razu poprawionego i gotowego do publikacji. To wcale tak nie działa. Człowiek najlepiej uczy się na własnych błędach, a nie wtedy, gdy ktoś coś poprawi za niego. Poza tym wyznaję zasadę, że beta nie powinna za bardzo ingerować w styl autora – ma wytknąć błędy i źle napisane fragmenty, ale nie pisać opowiadanie od nowa według własnego widzimisię. 

Z uwag technicznych: gdy się zgłaszacie do danej bety, koniecznie zwróćcie uwagę na jej wymagania – co poprawia, czego nie. Nie wszyscy muszą lubić fantastykę czy horrory, dlatego lepiej się na samym początku upewnić, że zgłaszacie się do właściwej osoby. Przeczytajcie podstronę bety, jeśli takową posiada; często znajdują się tam wszelkie potrzebne Wam do życia informacje dotyczące tego, co napisać w pierwszym mailu, jak dana beta poprawia i czy w ogóle ma otwartą kolejkę.

Jeśli rezygnujecie ze współpracy z betą, koniecznie jej o tym napiszcie!

Pamiętajcie również o tym, że beta to też jest człowiek i też popełnia błędy lub może nie mieć czasu na regularne betowanie. Czasem zdarza jej się coś przeoczyć, czasem się pomyli – ludzka rzecz. Wy również macie do tego prawo. Macie prawo nie rozumieć, dlaczego coś powinno być właśnie tak, a nie inaczej, macie prawo poprosić o wytłumaczenie, możecie też nie widzieć błędu we wskazanym miejscu. Zapewniam jednak, że w dziewięćdziesięciu dziewięciu przypadkach on tam jest. Beta ma obowiązek wszystko Wam zrozumiale wyjaśnić, dlatego nie bójcie się pytać. Nie ma głupich pytań. Po to współpracujecie – żeby wyeliminować wszystkie błędy i pomóc Wam w poprawianiu warsztatu.

Wiadomo, że człowiek jest najgorszym krytykiem własnej pracy. Ciężko samemu wychwycić błędy, które natychmiast dostrzeże osoba postronna – można zupełnie nie zauważyć literówek czy błędów ortograficznych, nie mówiąc już o bardziej skomplikowanych aspektach opowiadania, których istnienia nie zawsze jest się świadomym. Jest jednak kilka rzeczy, na które warto zwrócić uwagę i tym samym ułatwić becie pracę. 

Przede wszystkim po napisaniu przeczytajcie tekst jeszcze raz. Będziecie w stanie wychwycić w ten sposób osiemdziesiąt procent widocznych na pierwszy rzut oka błędów i oszczędzicie becie roboty.

Wyjustujcie tekst, dodajcie akapity i odpowiednią interlinię. Dobierzcie czytelną czcionkę oraz wielkość – najlepiej, żeby była ona czarna, Times New Roman lub Georgia,  wielkości 11 lub 12. Uwierzcie mi, taki tekst się czyta znacznie lepiej. 

Sprawdźcie, czy zapisujecie poprawnie dialogi – czy używacie (pół)pauz i czy kropki są mniej więcej w odpowiednich miejscach. Jeśli przy kwestiach bohaterów pojawiają się u Was dywizy, natychmiast je wyeliminujcie. Polecam w tej kwestii również poczytać przydatne artykuły, jest ich w Internecie mnóstwo.

Zastanówcie się nad tym, w jaki sposób chcielibyście ukazać swoich bohaterów i czy Wam się to udało umieścić w tekście. Napiszcie becie o własnych pomysłach – będzie ona w stanie sprawdzić, czy rzeczywiście pokazaliście danego bohatera tak, jak chcieliście. Zwróćcie uwagę na to, czy każdy z bohaterów ma jakieś tło, swoją historię, sposób wypowiadania się, czy spełnia jakąś funkcję w opowiadaniu, czy jedynie służy zapchaniu dziury w opowiadaniu. To samo dotyczy poszczególnych scen – zastanówcie się, czy są one istotne dla fabuły, czy istnieją tylko po to, by wypełnić miejsce. Wyeliminujcie niepotrzebne opisy i dialogi, które kompletnie nic nie wnoszą.

Przy czytaniu rozdziału po raz kolejny zwróćcie również uwagę na to, czy czasem nie pomieszaliście czasów w opowiadaniu oraz narracji. Być może nieświadomie przeskoczyliście z czasu przeszłego na teraźniejszy lub też z narracji pierwszoosobowej na trzecioosobową lub odwrotnie. Jest to dość łatwe do wychwycenia przy uważnym czytaniu.

Mam nadzieję, że niczego nie pominęłam i że rozwiałam trochę wątpliwości. ;) Wiadomo, że nie wszystkie błędy jest się w stanie wyłapać samemu i warto powierzyć tekst osobie, która się na tym zna, lecz zwrócenie uwagi na te drobne rzeczy, które wypisałam powyżej, może już naprawdę sporo dać osobie poprawiającej.

Planuję wrzucić również artykuł na temat samego betowania, więc może komuś pomoże on bardziej. W następnej kolejności chcę opublikować notki na temat narracji, opisów (introspekcji) oraz emocji, także liczę na to, że teraz będzie się na blogu więcej działo.

Czy ktoś z Was korzysta również z Wattpada? Zastanawiam się, czy przenieść tam artykuły, ale mimo wszystko jestem przywiązana do blogspota i jakoś nieszczególnie mnie kusi ta wizja – chyba że wielu z Was byłoby wygodniej czytać właśnie tam?

Trzymajcie się!